فهرست محتوا:
آسم و برونشیت دو بیماری تنفسی هستند که در ظاهر شبیه بهم هستند اما در خیلی از موارد مانند علت بروز و یا علائم باهم متفاوت هستند. با دانستن تفاوت بین آسم و برونشیت، می‌توانید آگاهانه برای تشخیص و درمان هر کدام اقدام کنید. در ادامه در مورد تفاوت های اصلی بین این دو بیماری توضیحات بیشتری داده شده است.
بیشتر بخوانید: تاثیر سینوزیت بر آسم
تفاوت آسم و برونشیت چیست؟
آسم یک بیماری مزمن التهابی است که مجاری تنفسی را درگیر می‌کند و باعث علائمی مانند تنگی نفس، خس‌خس سینه و سرفه می‌شود. این بیماری ناشی از واکنش بیش از حد سیستم ایمنی به محرک‌هایی مانند آلرژن‌ها یا هوای سرد است و با دوره‌های حملات حاد همراه است. آسم معمولاً نیاز به مدیریت بلندمدت دارد و علت آن بیشتر به عوامل ژنتیکی و محیطی مرتبط است.
در صورتی که برونشیت به التهاب لوله‌های برونشی ریه‌ها گفته می‌شود و به دو نوع حاد و مزمن تقسیم می‌شود. برونشیت حاد ناشی از عفونت‌های ویروسی است و طی چند روز تا چند هفته بهبود می‌یابد. برونشیت مزمن که اغلب به دلیل عوامل تحریک کننده مانند سیگار یا آلودگی ایجاد می‌شود، با سرفه‌های طولانی و تولید خلط همراه است.
تفاوت آسم و برونشیت در علل
آسم در کودکان یا بزرگسالان یک بیماری مزمن است که علت اصلی آن واکنش بیش از حد سیستم ایمنی به عوامل محیطی و ژنتیکی است. محرک‌هایی مانند گرده گیاهان، موی حیوانات، گرد و غبار، دود سیگار، هوای سرد یا فعالیت بدنی شدید می‌توانند باعث تحریک مجاری تنفسی و بروز حملات آسم شوند. همچنین، عوامل ارثی و استرس نقش مهمی در ابتلا به این بیماری دارند.
اما برونشیت به دو نوع حاد و مزمن تقسیم می‌شود و علت‌های متفاوتی دارد. برونشیت حاد در اثر عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی ایجاد می‌شود و اغلب پس از بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی یا آنفولانزا رخ می‌دهد. این نوع برونشیت کوتاه مدت است و پس از چند هفته بهبود می‌یابد.
برونشیت مزمن بیشتر به دلیل تحریک مداوم و طولانی مدت مجاری تنفسی توسط دود سیگار، آلودگی هوا، گرد و غبار یا گازهای شیمیایی ایجاد می‌شود. این نوع برونشیت به تدریج شکل می‌گیرد و می‌تواند به آسیب‌های جدی‌تری مانند بیماری انسدادی مزمن ریه (COPD) منجر شود. تفاوت اصلی بین آسم و برونشیت در علل بیماری، مدت زمان و شدت اثرگذاری آن‌هاست.
بیشتر بخوانید: آسم عصبی
تفاوت در علائم آسم و برونشیت
آسم با علائمی مانند تنگی نفس، خس خس سینه، سرفه خشک و احساس فشار در قفسه سینه شناخته می‌شود که به‌صورت دوره‌ای و پس از مواجهه با محرک‌هایی مانند آلرژن‌ها یا گرد و غبار رخ می‌دهد. این علائم ممکن است در شب یا صبح زود شدیدتر باشند و با درمان مناسب کنترل شوند.
برونشیت در دو نوع حاد و مزمن علائم متفاوتی دارد. برونشیت حاد با سرفه‌های خلط‌دار، تب خفیف و گلودرد مشخص می‌شود و طی چند هفته بهبود می‌یابد. در مقابل، برونشیت مزمن شامل سرفه مداوم، تولید خلط و تنگی نفس است که به‌ویژه در صبح‌ها شدیدتر است و ناشی از تحریک مداوم ریه‌ها توسط عواملی مانند سیگار کشیدن یا آلودگی هوا است.
چگونه آسم را از برونشیت تشخیص دهیم؟
تشخیص آسم از برونشیت بر اساس علائم بالینی و تاریخچه پزشکی انجام می‌شود. آسم با علائم دوره‌ای مانند تنگی نفس، خس‌خس سینه و سرفه خشک که پس از مواجهه با محرک‌ها مانند آلرژن‌ها یا هوای سرد بروز می‌کند، مشخص می‌شود. در حالی که برونشیت حاد با سرفه‌های خلط‌دار، تب و احساس ضعف همراه است و پس از چند هفته بهبود می‌یابد. برونشیت مزمن نیز با سرفه طولانی مدت و خلط صبحگاهی شناخته می‌شود.
برای تشخیص دقیق‌تر، پزشک از آزمایش‌های عملکرد ریه مانند اسپیرومتری استفاده می‌کند. در آسم، پس از استفاده از داروهای گشاد کننده برونش، عملکرد ریه بهبود می‌یابد، در حالی که در برونشیت کاهش جزئی در جریان هوا مشاهده می‌شود. همچنین در برونشیت حاد، آزمایش‌های عفونی مانند آزمایش خون و رادیوگرافی قفسه سینه برای تشخیص استفاده می‌شود.
بیشتر بخوانید: آسم شبانه
تفاوت در درمان این دو بیماری
درمان آسم به کنترل التهاب مجاری تنفسی و پیشگیری از حملات متمرکز است. داروهای برونکودیلاتور مانند اسپری‌های سالبوتامول برای گشاد کردن مجاری تنفسی در زمان حملات آسم استفاده می‌شوند. همچنین کورتیکواستروئیدها به‌صورت استنشاقی برای کاهش التهاب مزمن تجویز می‌شوند. داروهای پیشگیری مانند استروئیدهای استنشاقی و آنتی‌لوکوترین‌ها نیز برای استفاده روزانه برای جلوگیری از بروز حملات آسم موثر هستند. علاوه بر داروها، اجتناب از محرک‌هایی مانند گرده گیاهان، موی حیوانات و دود سیگار اهمیت زیادی در مدیریت آسم دارد.
درمان برونشیت به نوع آن بستگی دارد. در برونشیت حاد، آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت‌های باکتریایی، مسکن‌ها برای کاهش تب و درد، و داروهای ضد سرفه برای تسکین سرفه تجویز می‌شوند. برونشیت مزمن به درمان طولانی مدت نیاز دارد و داروهایی مانند کورتیکواستروئیدهای استنشاقی برای کاهش التهاب در ریه‌ها تجویز می‌شود. همچنین ترک سیگار و دوری از آلودگی‌ها و عوامل تحریک کننده برای کنترل این بیماری بسیار مهم است.
سخن پایانی
همان طور که گفته شد، آسم و برونشیت دو بیماری تنفسی متفاوت با علل و درمان‌های مختلف هستند. آسم یک بیماری مزمن التهابی است که با علائمی مانند تنگی نفس، خس خس سینه و سرفه خشک همراه است و ناشی از واکنش سیستم ایمنی به محرک‌هاست. به گفته خانم دکتر صبا عرشی درمان آسم عمدتا شامل داروهای ضد التهاب است، در حالی که برونشیت حاد به دلیل عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی بروز می‌کند و با سرفه خلط‌دار همراه است. برونشیت مزمن بیشتر به دلیل تحریکات طولانی مدت مانند سیگار کشیدن ایجاد می‌شود و نیاز به درمان طولانی مدت نیز دارد.
سوالات متداول
خیر، آسم و برونشیت دو بیماری متفاوت هستند. آسم یک بیماری مزمن التهابی است که عمدتاً با واکنش به محرک‌ها مانند آلرژن‌ها بروز می‌کند، در حالی که برونشیت بیشتر به دلیل عفونت‌ها یا تحریکات طولانی‌مدت مانند سیگار کشیدن ایجاد می‌شود.
آسم به‌وسیله محرک‌هایی مانند آلرژن‌ها، گرد و غبار، دود سیگار یا تغییرات دمایی تشدید می‌شود. برونشیت حاد ناشی از عفونت‌های ویروسی یا باکتریایی است، در حالی که برونشیت مزمن بیشتر به دلیل آسیب‌های طولانی‌مدت ناشی از سیگار کشیدن یا آلودگی هوا رخ می‌دهد.
تشخیص آسم از طریق اسپیرومتری و آزمایش‌های آلرژی انجام می‌شود که عملکرد ریه‌ها را اندازه‌گیری می‌کند. در برونشیت، آزمایش‌هایی مانند رادیوگرافی قفسه سینه و آزمایش خون برای تشخیص عفونت‌ها انجام می‌شود.
