سرفه شبانه در کودکان: علل، درمان‌ها و زمان مراجعه به پزشک

سرفه شبانه در کودکان یکی از مشکلات شایع است که می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد. سرفه یک مکانیسم دفاعی است که باید علت آن پیدا و درمان شود. این مشکل شب‌ها شدیدتر می‌شود و می‌تواند خواب کودک را مختل کند. در حالی که سرفه ممکن است به دلیل سرماخوردگی یا آلرژی باشد، در برخی موارد نیز ممکن است نشان‌دهنده وجود مشکلات تنفسی جدی‌تر مانند آسم یا عفونت‌های تنفسی باشد. تشخیص درست علت سرفه شبانه بسیار مهم است تا درمان مناسب برای بهبود وضعیت کودک آغاز شود.

علل شایع سرفه شبانه در کودکان

سرفه نشانه‌ای است که بدن کودک شما برای دفع عامل تحریک‌کننده‌ای که وارد دستگاه تنفسی شده، تلاش می‌کند. علل رایج سرفه در کودکان عبارتند از:

عفونت‌ها

بیماری‌هایی مانند سرماخوردگی، آنفولانزا و کروپ می‌توانند باعث سرفه‌های طولانی‌مدت شوند. در سرماخوردگی، سرفه به‌طور خفیف یا متوسط مشاهده می‌شود، در آنفولانزا سرفه خشک و شدیدتر است و در کروپ، سرفه‌های شبانه و پرصدا رخ می‌دهند. این عفونت‌ها به آنتی‌بیوتیک پاسخ نمی‌دهند، اما با داروهای دیگر می‌توان آنها را کنترل کرد.

رفلاکس اسید

رفلاکس اسید ممکن است باعث سرفه، استفراغ مکرر، طعم بد دهان و احساس سوزش در قفسه سینه یا سر دل در کودکان شود. برای درمان رفلاکس، باید به پزشک مراجعه شود.

آسم

تشخیص آسم در کودکان ممکن است دشوار باشد، زیرا علائم آن متفاوت است، اما سرفه، خس‌خس سینه، به‌ویژه شب‌ها، یکی از علائم شایع است. افزایش سرفه در هنگام فعالیت بدنی نیز ممکن است نشانه‌ای از آسم باشد. درمان آسم به نوع محرک‌ها بستگی دارد و ممکن است شامل اجتناب از عواملی مانند دود یا آلودگی باشد. تشخیص آلرژی با انجام تستهای های لازم توسط فوق تخصص آلرژی داده می‌شود.

آلرژی یا سینوزیت

آلرژی‌ها و سینوزیت می‌توانند سرفه‌های طولانی‌مدت همراه با علائمی چون خارش گلو، آبریزش بینی و چشم، گلو درد یا بثورات پوستی ایجاد کنند. آزمایش‌های آلرژی می‌توانند مشخص کنند که کدام آلرژن‌ها باعث تحریک می‌شوند، مانند گرده، شوره حیوانات یا گرد و غبار.

سیاه سرفه

سیاه سرفه با سرفه‌های پشت سرهم مشخص می‌شود و دیگر علائم آن شامل تب، احتقان بینی و عطسه است. این بیماری مسری است، اما با واکسن می‌توان از آن پیشگیری کرد و با آنتی‌بیوتیک قابل درمان است.

چگونه تشخیص دهیم که سرفه شبانه نیاز به درمان دارد؟

تشخیص اینکه سرفه شبانه نیاز به درمان دارد یا نه بستگی به علائم همراه و شدت آن دارد. در صورتی که سرفه شبانه کودک با علائم دیگری مانند تب بالا، تنگی نفس، خس‌خس سینه، یا درد در قفسه سینه همراه باشد، باید به پزشک مراجعه شود. اگر سرفه مداوم است و پس از چند روز بهبود نمی‌یابد، ممکن است نشان‌دهنده یک عفونت یا مشکل تنفسی جدی‌تری مانند آسم یا سینوزیت باشد. همچنین اگر سرفه باعث اختلال در خواب کودک یا مشکلات تغذیه‌ای شود، نیاز به درمان فوری دارد. در صورتی که سرفه کودک شما شدید یا همراه با صداهای غیرعادی باشد، حتماً باید به پزشک مراجعه کرده تا علت دقیق آن تشخیص داده شود.

تفاوت سرفه شبانه ویروسی و باکتریایی در کودکان

تفاوت سرفه شبانه ویروسی و باکتریایی در کودکان به مدت زمان سرفه و علائم همراه بستگی دارد. سرفه‌های ویروسی به تدریج شروع می‌شوند و به‌طور معمول بیش از یک هفته ادامه دارند. این سرفه‌ها معمولاً با علائمی مانند آبریزش بینی، گلودرد و تب ملایم همراه هستند و اغلب خلط شفاف یا خشک دارند. از سوی دیگر، سرفه‌های باکتریایی سریع‌تر و شدیدتر شروع می‌شوند و با علائمی مانند تب بالا، خلط سبز یا زرد، و درد قفسه سینه همراهند.

در پاسخ به درمان، سرفه‌های ویروسی بدون نیاز به آنتی‌بیوتیک درمان می‌شوند و با استراحت و داروهای مسکن بهبود می‌یابند. اما سرفه‌های باکتریایی نیاز به درمان آنتی‌بیوتیکی دارند تا عفونت از بین برود. همچنین، سرفه باکتریایی ممکن است به‌طور ناگهانی شروع شود و در صورت عدم درمان به مدت طولانی ادامه یابد، در حالی که سرفه ویروسی به‌تدریج شدت می‌یابد. برای تشخیص دقیق و درمان صحیح، مشاوره با پزشک ضروری است.

بیشتر بخوانید: مسمومیت تنفسی

روش‌های درمان خانگی برای سرفه شبانه کودکان

عسل به عنوان یک درمان طبیعی شناخته می‌شود که می‌تواند به تسکین گلو و کاهش سرفه کمک کند. برای کودکان بالای 2 سال، یک قاشق چای‌ خوری عسل قبل از خواب می‌تواند مفید باشد.

استفاده از دوش آب گرم یا حمام بخار نیز می‌تواند به باز شدن راه‌های تنفسی و کاهش سرفه کمک کند. همچنین، بالا بردن سر کودک هنگام خواب با استفاده از بالش اضافی مانع از تراکم مخاط در حلق و گلو شده و به کاهش سرفه کمک می‌کند.

مصرف مرتب مایعات گرم ، سوپ ساده گرم . فرنی گرم ، شربت سرما خوردگی کودک ، ریختن قطره یا اسپری کلرور سدیم در بینی روزی ۳ بار و تمیز کردن آن ، اگر برگشت غذا از معده به مری و حلق مطرح است ، بالابردن سر بجه هنگام خواب و عدم مصرف چای و قهوه و ادویه نوشابه شکلات.

شربت‌های مسکن سرفه به صلاح کودک نیست مگر سیاه سرفه. برای بالا بردن سر کودک ۲ آجر زیر پایه تخت بگذارید اگر تخت نیست بالش اضافه کنید.

در صورتی که سرفه شبانه کودک ناشی از آلرژی باشد، باید سعی کنید کودک را از مواد آلرژی‌زا مانند گرد و غبار، حیوانات خانگی یا مواد شیمیایی دور نگه دارید. این روش‌ها به کاهش سرفه کمک می‌کنند، اما اگر سرفه ادامه پیدا کرد یا علائمی مانند تب بالا، مشکل در تنفس یا تغییر رنگ پوست ظاهر شد، باید با پزشک مشورت کنید تا تشخیص دقیق‌تری برای درمان به دست آید.

زمان مراجعه به پزشک برای سرفه شبانه کودکان

اگر سرفه شبانه در کودکان ادامه پیدا کند یا با علائم جدی‌تری مانند تب بالا، مشکل در تنفس، تغییر رنگ پوست یا لب‌ها، سرفه شدید و طولانی مدت، یا وجود خلط سبز یا زرد همراه باشد، مراجعه به پزشک ضروری است. این علائم می‌توانند نشان‌دهنده مشکلات تنفسی یا عفونت‌های جدی مانند آسم شبانه، عفونت باکتریایی یا ویروسی باشند که نیاز به درمان تخصصی دارند. در صورت بروز هر یک از این علائم، بهتر است فوراً با پزشک تماس بگیرید تا درمان مناسب انجام شود.

سخن پایانی

سرفه شبانه در کودکان می‌تواند ناشی از علل مختلفی مانند عفونت‌های ویروسی، آسم، رفلاکس اسید یا آلرژی باشد. در اکثر موارد، این سرفه‌ها موقتی و قابل درمان هستند، اما اگر سرفه طولانی مدت شده یا با علائم جدی مانند تب بالا، مشکل در تنفس یا تغییر رنگ پوست همراه باشد، باید فوراً به پزشک مراجعه کرد. تشخیص علت دقیق سرفه و درمان به‌موقع می‌تواند از بروز مشکلات جدی‌تر جلوگیری کند و به بهبود وضعیت کودک کمک نماید.

سوالات متداول