فهرست محتوا:
آنافیلاکسی یک واکنش آلرژیک جدی است. می تواند خیلی سریع شروع شود و علائم ممکن است تهدید کننده زندگی باشد. شایع ترین علل واکنش به غذاها (به ویژه بادام زمینی)، داروها و حشرات نیش زا است. علل دیگر شامل ورزش و قرار گرفتن در معرض لاتکس است. گاهی اوقات هیچ دلیلی پیدا نمی شود. شوک آنافیلاکسی، واکنش آلرژیک خطرناکی است که بدنبال مواجهه با آلرژن مشخصی در فاصله چند دقیقه تا چند ساعت ایجاد می شود.
علائم و نشانه های شوک آنافیلاکسی
شوک آنافیلاکسی، واکنش آلرژیک خطرناکی است که بدنبال مواجهه با آلرژن مشخصی در فاصله چند دقیقه تا چند ساعت ایجاد می شود. علائم آنافیلاکسی شامل: علایم پوستی نظیر، خارش ، کهیر، گرگرفتگی، علایم تنفسی: احساس گرفتگی،سرفه،خس خس سینه، سنگینی قفسه سینه،علایم گوارشی: تهوع،استفراغ،دل پیچه،علایم قلبی عروقی: طپش قلب، افت فشار خون و یا سرگیجه را تجربه می کنند. در برخی مواقع ممکن است سطح هوشیاری فرد نیز پایین بیاید.
برخی علائم و نشانه ها بلافاصله بعد از تماس با آلرژن ها ظاهر می شوند و شدت علائم می تواند خفیف و یا شدید باشد. برخی علائم شایع شوک آنافیلاکسی، عبارتند از:
- راش های پوستی و خارش
- گرگرفتگی پوست، و یا قرمز و داغ شدن پوست
- التهاب دهان، گلو و یا سایر قسمت های بدن
- مشکلات تنفسی
- احساس گرفتگی و فشار در قفسه سینه
- سرگیجه
- غش و ضعف
- اضطراب
- تهوع، استفراغ و یا اسهال
علت بروز شوک آنافیلاکسی
تماس با آلرژن،در صورتی می تواند باعث بروز آنافیلاکسی شود که منجر به تحریک سیستمیک ماست سل ها (سلول های اصلی دخیل در آلرژی) شود.
آلرژن ها و موادی که منجر به بروز شوک آنافیلاکسی می شوند، عبارتند از:
- مواد غذایی، از جمله بادام زمینی، تخم مرغ و برخی میوه ها
- داروهایی نظیر آنتی بیوتیک ها، آسپیرین، داروهای مسکن مانند ژلوفن
- لاتکس موجود در دستکش های جراحی، تجهیزات پزشکی و یا برخی از وسایل موجود در منزل
- نیش حشره، مخصوصا زنبور، یا مورچه آتشین (حساسیت شدید به نیش زنبور توسط واکسن آن درمان میشود)
آیا راهی برای پیشگیری از بروز آنافیلاکسی وجود دارد؟
بهترین راه شناسایی آلرژن متهم و پرهیز از آن آلرژن می باشد با این وجود بدلیل این که گاهی اوقات مواجهه ناخواسته و اتفاقی ممکن است رخ دهد بنابراین بهتر است همیشه کمک های اولیه که حاوی آمپول اپی نفرین ( مصرف آن را پزشک آموزش میدهد ) و دستورالعمل درمان آنافیلاکسی می باشد را همراه خود داشته باشد.در صورت نداشتن این دارو باید بسته حاوی ، نسخه دستور مصرف آمپول اپی نفرین به همراه آمپول اپی نفرین باشد و سرنگ انسولین با سوزن بلند .در نسخه پزشک درمان شوک نوشته میشود . محل تزریق آمپول اپی نفرین ، کنار خارجی عضله ران است جایی که کف دست روی ران میرسد اطرافیان فرد نیز بایستی نحوه کار با این ابزارها را بلد باشند. در صورتی که فردی در گذشته، تجربه حمله آنافیلاکسی را داشته، بایستی بداند که به چه ماده ای حساسیت دارد و این موضوع را با پزشک و یا دندانپزشک خود در میان بگذارد. واکنش بی فازیک ،تکرار علایم شوک آنافیلاکسی ،معمولا 6 ساعت بعد از درمان است ولی گاهی ممکن است حتی 72 ساعت بعد اتفاق بیافتد . اگر تزریق اپی نفرین دیر تر از یک ساعت بوده احتمال حمله دوم زیاد است
در صورت حساسیت به نیش حشرات، فرد بایستی در محیط بیرون، لباس های مناسبی بپوشد. فرد بایستی تا حد امکان از خوردن مواد غذایی که منجر به بروز واکنش شدید می شوند، دوری کند. حتی خوردن مقدار بسیار جزئی از مواد غذایی حساسیت زا می تواند منحر به بروز علائم شدیدی از آنافیلاکسی شود. در صورتی که فردی در گذشته، نسبت به نیش حشرات و زنبور، حساسیتی داشته، حساسیت زدایی می تواند در کاهش میزان حساسیت موثر باشد.
درمان آنافیلاکسی
در صورت بروز آنافیلاکسی در فرد و در دسترس بودن کمک های اولیه و داشتن اپی پن و یا اپی نفرین تزریقی، این تزریق بایستی سریعا انجام شود. این تزریق به حفظ جان فرد تا زمان رسیدن به بیمارستان کمک می کند. اپی نفرین، دارویی است که به بازو و یا پا تزریق می شود. میزان و نحوه تزریق، به فرد آموزش داده خواهد شد. علاوه بر اپی نفرین لازم است فرد آنتی هیستامین مانند دیفن هیدرامین و قرص کورتون مانند پردنیزولون را نیز همراه خود داشته باشد.
بعد از طی شدن دوره درمان، فرد به طور کامل بهبود می یابد و به زندگی طبیعی خود باز خواهد گشت. با بهبود علائم،* فرد قادر به انجام کارها و فعالیت های روزانه خود می باشد. با این حال، بهتر است تا 24 ساعت بعد از بروز حمله، فرد تنها نماند، زیرا که احتمال عود مجدد حمله دوم حتی بدون مواجهه مجدد وجود دارد. در صورتی که فردی تجربه حمله آنافیلاکسی را داشته یا حتی حمله مشکوک را داشته باشد باید حتما جهت تایید تشخیص آنافیلاکسی، پیدا کردن متهم و طرح نحوه درمان به فوق تخصص آلرژی یا کلینیک درمان آلرژی مراجعه کند.یادمان باشد که حمله آنافیلاکسی می تواند منجر به فوت فرد گردد لذا تشخیص سریع و درمان درست می تواند نجات بخش باشد.
عوارض
آنافیلاکسی و شوک آنافیلاکتیک می تواند باعث عوارض تنفسی کشنده شود. بدون درمان فوری، ممکن است فرد نتواند نفس بکشد. اگر کسی نتواند برای مدت طولانی نفس بکشد، ممکن است دچار آسیب مغزی شود. برخی از افراد مبتلا به آنافیلاکسی ممکن است یک بیماری آلرژیک دوم به نام واکنش دو فازی داشته باشند. این واکنش ثانویه ممکن است 12 تا 72 ساعت پس از اولین واکنش آلرژیک رخ دهد. افرادی که آنافیلاکسی را تجربه می کنند، در صورت بروز واکنش دو فازی باید در ساعات بعد تحت نظر قرار گیرند. واکنش دو فازی به طور معمول کمتر از واکنش اول شدید است، اگرچه گاهی اوقات، می تواند تهدید کننده زندگی باشد.
در درمان شوک آنافیلاکسی اگر آمپول ادرنالین نداریم تزریق آمپول هیدروکورتیزون نظرت چیست
سلام. خیر آمپول هیروکورتیزون درمان شوک آنافیلاکسی نیست از پزشک خودتان نسخه اپینفرین آماده تزریق را بگیرید و به داروخانه ۱۳ آبان مراجعه کنید