فهرست محتوا:
به فضای خالی درون استخوان های جمجمه سینوس گفته می شود. سینوس ها علاوه بر نقشی که در کم کردن وزن جمجمه و ضربه گیری برای عناصر داخل جمجمه دارند در رزونانس صدا و مطلوب کردن هوای استنشاقی نیز بسیار مهم هستند. سینوزیت بواسطه التهاب در لایه مخاطی سینوس ها ایجاد می شود. التهاب باعث ضخیم شدن مخاط و درنتیجه ایجاد انسداد و بدنبال آن اختلال در تهویه و نهایتا منجر به تجمع مایعاتی می گردد که ممکن است چرکی باشد یا نباشد. این عارضه می تواند حاد یا مزمن باشد. علل عفونی مانند: ویروس، باکتری، قارچ، آلرژی ها یا حتی واکنش های خود ایمنی می توانند منجر به سینوزیت شوند.
سینوزیت حاد ممکن است بدون درمان از بین برود. با این حال، اگر علائم بیش از 10 تا 14روز به صورت پیشرونده طول بکشد، یا اگر تب ،سردرد به همراه باشد، باید مداخلات درمانی صورت گیرد. سینوزیت مزمن بیش از 12 هفته طول می کشد.
پزشک فوق تخصص آلرژی و یا کلینیک درمان آلرژی اغلب سینوزیت را به عنوان رینوسینوزیت می شناسند، زیرا التهاب سینوس ها تقریبا همیشه با التهاب بینی که به عنوان رینیت رخ می دهد، شناخته شده است.
علائم سینوزیت
باید ذکرکرد که علائم و نشانه ها بسته به طول و شدت متفاوت است. اگر بیمار دارای دو یا چند مورد از علائم زیر و ترشحات بینی ضخیم، سبز یا زرد باشد، ممکن است با سینوزیت حاد تشخیص داده شوند.
- درد و فشار صورت
- مسدود شدن بینی
- ترشحات بینی
- کاهش حس بویایی
- احتقان
- سرفه کردن
در موارد پیشرفته تر، علائم زیر نیز ممکن است وجود داشته باشد، که عبارتند از:
- تب
- هالیتوز یا تنفس بد بو
- خستگی و کسالت
- دندان درد
- سردرد
برای دنبال کردن صحبت ها و توصیه های دکتر صبا عرشی در این باره می توانید از صفحه اینستاگرام یا کانال آپارات دکتر دیدن کنید.
اگر این علائم برای 12 هفته یا بیشتر ادامه یابد، پزشک فوق تخصص آلرژی یا کلینیک درمان آلرژی ممکن است سینوزیت مزمن را تشخیص دهد.
علل
سینوزیت ممکن است به علل مختلف ایجاد شود بویژه این که سینوزیت مزمن مکانیسم و علل پیچیده تری دارد اما در هر صورت التهاب در لایه مخاطی ،اختلال در تهویه داخل سینوس ها و تجمع مایع در فضای داخل سینوس رخ می دهد. توجه شود که در تمام موارد سینوزیت ها بویژه سینوزیت مزمن، عفونت ها نقش ندارند. صرف نظر از زمان (حاد و مزمن) سن فرد نیز در علت ایجاد کننده سینوزیت نقش دارد. البته در درصدی از موارد با وجودی که در ابتدا ویروس ایجاد کننده بیماری بوده است اما به دلیل تجمع ترشحات، عفونت باکتریال بعدا اضافه شده است.
مقالات دیگر: درمان آلرژی
باکتری
در تمامی رده های سنی سینوزیت باکتریال درصد کمی را شامل می شود.این امر بویژه در سینوزیت مزمن مشهود هست که البته نوع باکتری های موجود در سینوزیت حاد و مزمن هم با یکدیگر فرق می کنند.
آلاينده ها
مواد شيميايي يا تحريك كننده ها در هوا می توانند باعث ايجاد یا تشدید التهاب سینوس شوند.
قارچ ها
پیدا کردن قارچ در سینوس یک فرد الزاما به معنی سینوزیت قارچی نمی باشد. قارچ ها با مکانیسم های مختلفی می توانند در ایجاد این التهاب نقش داشته باشند.در گروهی از بیماران قارچ از طریق عفونت و در گروهی هم از طریق تحریک سیستم ایمنی زمینه ساز ایجاد التهاب می گردد.
موارد زیر ممکن است خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد:
- عفونت های دستگاه تنفسی مانند سرماخوردگی
- پولیپ بینی، یا ضایعات فضا گیر بینی و حتی انحراف شدید تیغه بینی که می تواند منجر به التهاب شود.
- سیستم ایمنی ضعیف، به دلیل وضعیت سلامتی یا برخی از انواع درمان ها
- یک واکنش آلرژیک به مواد مانند گرد و غبار، گرده، و موهای حیوانات
- مشکلات ساختاری در بینی
سپتوم استخوان و غضروف که بینی را به دو بخش تقسیم می کند. این عارضه می تواند منجر به عفونت های مکرر و التهاب شود.
چه کسانی احتمال دارد به سینوزیت مبتلا شوند؟
- کودکان به طور متوسط 6 تا 8 بار در سال دچار سرماخوردگی می‌شوند که 5/0 تا 5 درصد آن به سینوزیت تبدیل میشود (که عمدتاً سینوس‌های اتموئید را تحت تأثیر قرار میدهد، زیرا سایر سینوس‌ها دیرتر در دوران کودکی تشکیل می‌شوند).
- افرادی که قبلا سینوزیت داشته اند بیشتر در معرض خطر ابتلا به دیگران هستند.
- کسانی که از آلرژی های تنفسی (تب یونجه) رنج می برند.
- افراد مبتلا به آسم
- کسانی که نقص مادرزادی دارند که باعث انسداد بینی یا سینوس ها می شود.
- افرادی که پولیپ بینی یا آبسه دندان دارند.
- کسانی که سیستم ایمنی آنها به دلیل یک بیماری دیگر ضعیف شده است.
- افراد مبتلا به فیبروز کیستیک
انواع سینوزیت
سینوزیت اغلب شامل تورم بینی و ایجاد مخاطی می باشد، اما انواع مختلفی وجود دارد و می توانند طول مدت زمان متفاوتی داشته باشند.
انواع مختلف عبارتند از:
حاد
تا 4 هفته طول می کشد و شایع ترین نوع است.
تحت حاد
علائم طولانی تر از دوره حاد طبیعی دارد که بین 4 تا 12 هفته طول می کشد.
مزمن
پس از 12 هفته، نشانه ها باقی می مانند و یا به طور مداوم باز می گردند. ممکن است نیاز به درمان بیشتر تهاجمی و احتمالا جراحی داشته باشند. زمان و درمان بازیابی بستگی به نوع سینوس های درگیر دارد.
بیشتر بخوانید: بهترین مرکز درمان آلرژی در تهران
تشخیص سینوزیت
پزشک فوق تخصص آلرژی یا کلینیک درمان آلرژی یک معاینه فیزیکی را انجام می دهد و از بیمار در مورد علائم آنها سؤال می کند. ممکن است حفره بینی را با یک منبع نور یا یک دستگاه کوچک دستی با نور متصل به نام اتوسکوپ بررسی کنند که این نوع معاینه برای بررسی گوش ها نیز مورد استفاده قرار می گیرد. اگر نشانه ها باقی بمانند، پزشک ممکن است یک فرد مبتلا به سینوزیت را به یک متخصص گوش، بینی و گلو جهت بررسی دقیق تر ارجاع دهد. متخصص ممکن است آندوسکوپ را به داخل بینی، که یک لوله کوچک، نازک و انعطاف پذیر با نور و دوربین متصل است، وارد نماید. این پروسه می تواند تصویر های دقیق تر ارائه دهد. در موارد سینوزیت مداوم یا شدید، ممکن است لازم باشد یک سیتی اسکن صورت گیرد.
انجام سی تی اسکن سینوس در صورت صلاحدید پزشک فوق تخصص آلرژی، بندرت در کودکان لازم میشود.
عوارض احتمالی بعد از سینوزیت چیست؟
در موارد بسیار نادر، عفونت سینوسی می‌تواند به چشم‌ها یا مغز سرایت کند، که می‌تواند به ویژه مشکلات زیر را ایجاد کند:
- مننژیت
- آبسه مغزی
- ترومبوفلبیت وریدهای چشم
- استئومیلیت استخوان های پیشانی (به ویژه در کودکان)
علاوه بر این، سینوزیت درمان نشده یا مزمن ممکن است مشکلات تنفسی را در افراد مبتلا به آسم، به ویژه کودکان، بدتر کند.
مقالات دیگر: درمان آسم
درمان سینوزیت
- سینوزیت حاد
همانطور که ذکر شد شایع ترین علت سینوزیت حاد علل وایرال دارند. بنابراین از مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک حتما پرهیز شود و تنها شستشوی بینی و پرهیز از دود و بو توصیه می گردد. البته در مواردی استفاده از اسپری های داخل بینی هم توصیه می گردد. در مورد سینوزیت حاد باکتریال یا موارد مقاوم به درمان شروع آنتی بیوتیک طبق نظر پزشک فوق تخصص آلرژی سودمند هست.
- سینوزیت مزمن
همانطور که ذکر شد، سینوزیت مزمن علل متفاوتی دارد.مراجعه به پزشک فوق تخصص آلرژی و بررسی سیستم ایمنی بویژه در موارد مزمن و عود کننده و هنگامی که پاسخ به درمان مطلوب نیست ضرورت می یابد.
چگونه از سینوزیت پیشگیری کنیم؟
- در مدت سرماخوردگی بصورت مکرر بینی را با محلول نمک 6 در هزار مخصوص شستشوی بینی شستشو شود.
- مصرف داروی سرماخوردگی و ضد حساسیت ورم مخاط را کاهش میدهد.
- با افرادی که سینوزیت مزمن و ترشح چرکی بینی دارند تماس نداشته باشند.
- اگر پس از روز هفتم علایم تب، سردرد، احساس فشار روی پیشانی و گونه، درد دو طرف قائده بینی شروع شد به پزشک خود مراجعه کنید.
- از مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک جدا خودداری کنید.
