فهرست محتوا:
اگزمای پوست سر که به نام درماتیت سبورئیک نیز شناخته می‌شود، یک وضعیت التهابی مزمن و شایع است که منجر به خارش، قرمزی و پوسته ریزی پوست سر می‌شود. این بیماری ممکن است در بخش‌های دیگری از بدن که غدد چربی فعال دارند، مانند صورت، گوش‌ها و بالای قفسه سینه نیز رخ دهد.
بیشتر بخوانید: تشخیص اگزما
اگزمای پوست سر چیست؟
اگزما یک نوع بیماری است که باعث می‌شود در پوست التهاب، خشکی و خارش ایجاد شود. اگزمای پوست سر ممکن است باعث پوسته پوسته شدن پوست سر شود. علت این نوع اگزما می‌تواند متنوع باشد، اما برخی از انواع اگزما بیشتر از دیگران بر روی پوست سر تاثیر می‌گذارند.
یکی از انواع اگزما که می‌تواند پوست سر را درگیر کند، درماتیت سبورئیک است. این بیماری در مناطقی از پوست که دارای چربی بیشتری هستند، مانند پوست سر، صورت و قسمت بالایی پشت ظاهر می‌شود. وقتی که درماتیت سبورئیک نوزادان را مبتلا می‌کند، به آن کلاهک گهواره می‌گویند.
انواع اگزمای پوست سر
اگزما پوست سر انواع مختلفی دارد که برخی از آن‌ها با درمان ناپدید می‌شوند. اما بعضی از انواع اگزمای پوست سر به صورت مزمن هستند و نیاز به درمان طولانی مدت دارند. در ادامه در مورد انواع اگزما گفته شده است.
درماتیت سبورئیک
درماتیت سبورئیک نوعی اگزما است که با پوست سر مرتبط است، اگرچه می‌تواند در مناطق دیگری که غدد تولید کننده چربی فعال هستند نیز ظاهر شود. پزشکان در مورد علت دقیق درماتیت سبورئیک مطمئن نیستند. اما مخمری به نام مالاسزیا که روی پوست انسان زندگی می‌کند، ممکن است نقش داشته باشد. این مخمر در همه افراد وجود دارد ولی ممکن است در برخی افراد باعث پاسخ التهابی شود که به خارش منجر می‌شود.
درماتیت سبورئیک تا ۵ درصد از جمعیت عمومی را تحت تاثیر قرار می‌دهد و مردان کمی بیشتر از زنان به آن مبتلا می‌شوند. این بیماری در نوزادان نیز شایع است و در بزرگسالان بیشتر در افراد بالای ۴۰ سال دیده می‌شود. درماتیت سبورئیک ممکن است شبیه به شوره سر باشد که یک بیماری خفیف‌تر است.
کلاه گهواره
نوعی درماتیت سبورئیک در نوزادان است که معمولاً در ماه‌های اول زندگی آن‌ها ایجاد می‌شود و باعث پوسته‌پوسته شدن پوست سر می‌شود. این بیماری معمولاً پس از 6 ماه تا 1 سال به طور خودبخود برطرف می‌شود.
درماتیت آتوپیک
یک شکل دیگر از اگزما است که می‌تواند روی پوست سر و سایر قسمت‌های بدن اثر بگذارد. اگزما در کودکان خردسال تشخیص داده می‌شود و ممکن است به طور مادام‌العمر باقی بماند.
درماتیت تماسی
زمانی اتفاق می‌افتد که پوست با مواد محیطی مانند شیمیکال‌ها یا آلرژن‌ها در تماس است و واکنش نشان می‌دهد. مدیریت این بیماری شامل شناسایی و جلوگیری از تماس با عوامل ایجادکننده واکنش پوستی است.
علائم اگزمای پوست سر
بر اساس تحقیقات انجام شده، اگزمای پوست سر یک سری علائم مانند خارش، قرمزی و پوسته پوسته شدن را در بعضی از قسمت‌های پوست سر دارد. اگزما می‌تواند سایر نواحی چرب بدن مانند صورت، بینی، ابرو و پلک را نیز تحت تاثیر خود قرار دهد. این نوع اگزما حتی می‌تواند بر مجرای گوش نیز تاثیرگذار باشد که این کار در نهایت باعث می‌شود مایعی ا گوش ترشح شود.
همچنین، اگزما باعث می‌شود پوست سر حالت چرب یا مومی بگیرد و تاول‌هایی بر سطح آن ظاهر شود. نواحی از پوست سر دچار عفونت می‌شود و ترشح بی‌رنگ دارد. تغییر رنگ پوست در نواحی آسیب دیده حتی پس از بهبودی، از دیگر علائم بروز اگزمای پوستی است.
درمان اگزمای پوست سر
اگرچه درمان قطعی برای اگزمای پوست سر وجود ندارد، اما درمان‌های پزشکی موجود می‌تواند به طور قابل توجهی به کاهش پوسته‌پوسته شدن و تسکین خارش پوست در نواحی آسیب‌دیده کمک کند. درمان‌های اگزما شامل تجویز شامپوهای خاص برای کاهش خارش سر، کرم‌ها و ژل‌ها است. برای بهبود وضعیت اگزما در سر، استفاده از شامپوهای حاوی ترکیبات زیر مفید است:
- پیریتون زینک
- اسید سالیسیلیک
- سلنیوم سولفید
- کتوکونازول
- کول تار (coal tar)
در موارد خفیف، می‌توان از کرم‌ها، پمادها یا اسپری‌های ض دقارچ استفاده کرد که شامل کول تار یا کورتیکواستروئید هستند و به تسکین پوست و مهار پوسته‌پوسته شدن کمک می‌کنند.
در موارد شدیدتر، ممکن است پزشک کورتیکواستروئیدهای موضعی ضعیف تجویز کند که به کاهش التهاب، قرمزی، خارش و پوسته‌پوسته شدن پوست کمک می‌کنند. اما باید توجه داشت که استفاده طولانی‌مدت از کورتیکواستروئیدها باید تحت نظر پزشک باشد.
پزشکان ممکن است همچنین از داروهای غیرکورتیکواستروئید مانند مهار کننده‌های کلسی نورین استفاده کنند که سیستم ایمنی بدن را کنترل می‌کنند و می‌توانند برای مدت طولانی‌تری نسبت به کورتیکواستروئیدها مورد استفاده قرار گیرند. در موارد خیلی شدید، پزشک ممکن است داروهای ضدقارچ خوراکی نیز تجویز کند.
نتیجه گیری
اگزمای پوست سر در کودکان زیر سه ماه بسیار شایع است. اگرچه این مشکل اغلب بین 6 ماهگی تا یک سالگی به طور کامل حل می‌شود، اما ممکن است در سنین بزرگتری مجدداً ظاهر شود. در افراد بزرگسال، اگزما در سنین 30 تا 60 سالگی بروز می‌کند. اگرچه برخی از موارد اگزما بدون درمان خودبه‌خود ناپدید می‌شود، اما در اکثر موارد، این بیماری برای چندین سال ادامه دارد و اثرات آن به طور دائمی می‌ماند.
سوالات متداول
بله، این نوع اگزما قابل درمان است. درمان‌ها معمولاً شامل استفاده از شامپوها و کرم‌های ضدقارچ، کورتیکواستروئیدها، مهارکننده‌های کلسی‌نورین و درمان‌های غیرکورتیکواستروئید می‌شود.
بله، اگزما می‌تواند به دیگر نواحی چرب بدن مانند صورت، گردن و ناحیه پشت بدن انتقال یابد.
در اکثر موارد بیماری خطرناکی نیست، اما ممکن است برای فرد مبتلا به علائمی ناخوشایندی ایجاد کند مانند خارش، التهاب و پوسته‌پوسته شدن پوست.
