علت حساسیت به تخم مرغ و راه‌های درمان آن

اگر احساس می کنید همیشه پس از خوردن تخم مرغ دچار بثورات پوستی یا درد معده می شوید، زمان آن رسیده است به یک فوق تخصص آلرژی مراجعه نمایید. حساسیت به تخم مرغ زمانی آغاز می شود که سیستم ایمنی بدن نسبت به پروتئین ها در سفیده یا زرده تخم مرغ واکنش نشان می دهد. در واقع زمانی که شما تخم مرغ می خورید، بدن پروتئین را به عنوان مهاجم خارجی می بیند و مواد شیمیایی را برای دفاع در برابر آنها می فرستد. این مواد شیمیایی علائم یک واکنش آلرژیک را ایجاد می کنند.

علائم

کارشناسان تخمین زده اند که 2 درصد از کودکان به تخم مرغ آلرژی دارند. همچنین کودکان دارای حساسیت به تخم مرغ می توانند واکنش های مختلفی از بثورات پوستی خفیف گرفته تا واکنش حساسیتی شدید آنافیلاکسی را تجربه کنند. در ادامه با علائم این حساسیت آشنا شوید:

1- استفراغ
2- درد شکم
3- سوء هاضمه
4- اسهال
5- خس خس سینه
6- تنگی نفس
7- سرفه های مداوم
8- احساس گرفتگی گلو یا خفگی
9- تپش قلب یا افت فشار خون
10- کبود شدن پوست یا لب ها
11- کهیر قرمزی منتشر پوست
12- تورمی که می تواند زبان یا لب ها را درگیر کند
13- علایم شبه سرماخوردگی
14- سرگیجه، بی حالی یا بی هوش شدن
در صورتی که شما یا فرزندتان هرکدام از این علائم را مشاهده کردید لازم است به یک فوق تخصص آلرژی مراجعه نمایید.

علت ایجاد حساسیت به تخم مرغ در کودکان و بزرگسالان

حساسیت به تخم‌ مرغ زمانی رخ می‌دهد که سیستم ایمنی بدن به اشتباه پروتئین‌های موجود در تخم‌مرغ را به عنوان عامل تهدید کننده شناسایی کرده و نسبت به آن واکنش نشان می‌دهد. این واکنش می‌تواند هم در کودکان و هم در بزرگسالان دیده شود، اما بیشتر در دوران کودکی شایع است. تخم‌ مرغ حاوی چند نوع پروتئین آلرژن‌زا مانند آلبومین (در سفیده تخم ‌مرغ) است که بیشتر واکنش‌های حساسیتی به آن مربوط می‌شود.

در کودکان، این حساسیت به‌دلیل نابالغ بودن سیستم ایمنی یا سابقه خانوادگی آلرژی ایجاد می‌شود و ممکن است با افزایش سن برطرف گردد. اما در برخی بزرگسالان نیز ممکن است حساسیت به‌صورت ناگهانی ظاهر شود، به‌ویژه اگر سابقه آلرژی‌های دیگر مثل آسم، اگزما یا تب یونجه داشته باشند. همچنین قرار گرفتن مکرر در معرض پروتئین تخم‌مرغ (مثلا در صنایع غذایی یا آرایشی) نیز می‌تواند در برخی موارد زمینه‌ساز حساسیت شود.

چه غذاهایی ممکن است حاوی تخم مرغ پنهان باشند؟

بسیاری از غذاها و محصولات فرآوری‌شده ممکن است بدون اینکه به‌وضوح مشخص باشد، تخم‌مرغ یا مشتقات آن را در ترکیب خود داشته باشند. شناسایی این مواد برای افراد مبتلا به حساسیت به تخم‌مرغ بسیار حیاتی است. در ادامه فهرستی از غذاهایی آورده شده که ممکن است به‌طور پنهان حاوی تخم‌مرغ باشند: غذاها و محصولات رایج حاوی تخم‌مرغ پنهان:

• انواع کیک، بیسکویت، کلوچه و شیرینی‌های صنعتی
• پاستاهای تخم‌مرغی (مخصوصا نوع تازه یا خانگی)
• سس مایونز و بسیاری از سس‌های آماده
• کرم‌ها و دسرهای لبنی مانند کرم کارامل یا موس
• برخی از نان‌ها و نان‌های تست شده یا شیرمال
• همبرگرها و کتلت‌های آماده (به دلیل استفاده از تخم‌مرغ به‌عنوان چسبنده)
• پودرهای آماده کیک و پنکیک
• فرآورده‌های گوشتی فرآوری‌شده مانند سوسیس و کالباس
• برخی نوشیدنی‌های رژیمی یا پروتئینی
• بعضی از آدامس‌ها و شیرینی‌های ژله‌ای

تشخیص

تخم پرندگان از شایع ترین آلرژن های غذایی هستند. افرادی که حساسیت به تخم مرغ دارند ممکن است به انواع دیگر مانند تخم اردک، تخم بوقلمون یا تخم بلدرچین نیز حساسیت داشته باشند. در طی مدت کوتاهی پس از خوردن (یا حتی دست زدن و تماس پوستی با) تخم مرغ، ممکن است علائم زیر را مشاهده کنید:

1- واکنش های پوستی مانند تورم، بثورات، کهیر یا انواع اگزما
2- احساس خفگی یا مشکل تنفس
3- آبریزش بینی و عطسه
4- قرمز شدن یا اشک ریزش چشمها
5- درد معده، حالت تهوع، استفراغ یا اسهال
6-بی حالی و ضعف
7- آنافیلاکسی (شیوع کمتری دارد)

اگر شما یا فرزندتان هر کدام از این علائم را تجربه کردید، حتما یک فوق تخصص آلرژی را ملاقات کنید. حساسیت شما به تخم مرغ ممکن است با استفاده از یک تست پوستی و یا یک آزمایش خون تشخیص داده شود.

 

در تست پوستی ، مقدار کمی از مایع حاوی پروتئین تخم مرغ در پشت یا ساعد دست شما گذاشته می شود که سپس با یک سوزن کوچک و استریل خراش داده می شود تا مایع به پوست شما نفوذ کند. اگر یک واکنش کهیری در طول زمان 15 تا 20 دقیقه شکل بگیرد، می تواند نشانه حساسیت به تخم مرغ باشد. بسته به نوع پروتئین موجود در محلول به کار رفته، تست پوستی می تواند تعیین کند که آلرژی شما به پروتئین های سفیده تخم مرغ است یا پروتئین های زرده تخم مرغ. معمولا آلرژی به پروتئین سفیده تخم مرغ شیوع بیشتری دارد.

در آزمایش خون هم، یک نمونه خون به آزمایشگاه فرستاده می شود تا وجود آنتی بادی های ایمونوگلوبولین E به پروتئین تخم مرغ بررسی شود.

اگر این آزمایش ها نتیجه بخش نباشند، ممکن است فوق تخصص آلرژی برای شما یک چالش خوراکی را انجام می دهد. در این چالش شما تحت نظارت پزشک، مقادیر ناچیز و فراینده از تخم مرغ را می خورید تا مشخص شود آیا واکنشی ایجاد می شود یا خیر. همچنین از آنجایی که ممکن است واکنش شدید باشد، این آزمایش در کلینیک های آلرژی که دارای تجهیزات اضطراری و دارو می باشند و تحت نظر فوق تخصص آلرژی انجام می گیرند.
همچنین رژیم های غذایی تشخیصی و موقتی هم ممکن است برای تعیین وجود آلرژی استفاده شود. در صورتی که علائم با حذف تخم مرغ از رژیم غذایی ناپدید شده و مجددا با خوردن آن بروز نمایند نشانه وجود حساسیت به تخم مرغ می باشد.

مدیریت و درمان

بهترین راه برای کنترل حساسیت به تخم مرغ، اجتناب از خوردن تخم مرغ می باشد. متاسفانه، تخم مرغ ماده ای پنهان در بسیاری از غذاها، از جمله سوپ کنسرو شده، سس سالاد، بستنی و بسیاری از غذاهای حاوی گوشت مانند گوشت کباب می باشند. در نتیجه، افراد مبتلا به این نوع آلرژی باید در مورد خواندن برچسب ها و مواد تشکیل دهنده غذاهایی که توسط دیگران تهیه شده، مراقب باشند. هر کسی که به سفیده یا زرده تخم مرغ حساسیت دارد باید از مصرف تخم مرغ خودداری نماید زیرا جدا کردن سفیده یا زرده تخم مرغ به طور کامل امکان پذیر نیست.

افراد مبتلا به این نوع آلرژی گاهی ممکن است نسبت به مواد غذایی حاوی تخم مرغ که در دماهای خیلی بالا(مثلا در فرهای شیرینی پزی) آماده می شوند، حساسیت نشان ندهند. با این حال هیچ راهی برای تعیین این موضوع نیست که آیا فرد دارای حساسیت به تخم مرغ می تواند محصولات غذایی حاوی تخم مرغ را به راحتی مصرف کند یا خیر. بنابراین بهتر است در صورتی که خود یا فرزندانتان حساسیت به تخم مرغ دارید، از یک فوق تخصص آلرژی سوال کنید که از چه غذاهایی باید اجتناب کنید.

آنتی هیستامین ها ممکن است برای از بین بردن علائم خفیف حساسیت به تخم مرغ مانند خارش موثر باشند.

علاوه بر این، فوق تخصص آلرژی شما ممکن است اپی نفرین (آدرنالین) خودکار را جهت تزریق به خود، در صورت تشخیص علائم آنافیلاکسی مانند تنگی نفس، تورم گلو و سرگیجه ناشی از کاهش ناگهانی فشار خون برای شما تجویز نماید. همچنین نحوه تزریق را به شما آموزش خواهد داد و باید همیشه آن را در کنار خود داشته باشید و به محض شروع علائم استفاده نمایید. پس از آن نیز باید با اورژانس تماس بگیرید زیرا ممکن است حتی پس از تزریق مجددا علائم عود کنند.

آیا حساسیت به تخم مرغ با افزایش سن برطرف می‌شود؟

در بسیاری از موارد حساسیت به تخم‌مرغ با افزایش سن بهبود می‌یابد یا کاملا برطرف می‌شود، به‌ویژه اگر در دوران کودکی تشخیص داده شده باشد. بیشتر کودکان مبتلا به این نوع حساسیت تا سن ۵ تا ۷ سالگی به‌تدریج تحمل بدنشان نسبت به پروتئین‌های تخم‌مرغ افزایش می‌یابد و دیگر واکنش آلرژیک نشان نمی‌دهند.

با این حال، در برخی افراد ممکن است حساسیت تا بزرگسالی باقی بماند یا حتی در سنین بالاتر به‌صورت ناگهانی بروز کند. این موضوع به شدت حساسیت، نوع واکنش بدن، زمینه‌های ژنتیکی و میزان مواجهه با آلرژن بستگی دارد. برای پیگیری وضعیت حساسیت، مراجعه منظم به پزشک و انجام آزمایش‌های دوره‌ای مانند تست آلرژی یا آزمون چالش غذایی توصیه می‌شود.

سخن پایانی

حساسیت به تخم‌مرغ یکی از شایع‌ترین آلرژی‌های غذایی است که بیشتر در کودکان دیده می‌شود اما ممکن است در بزرگسالی نیز بروز کند یا ادامه یابد. این واکنش حساسیتی ناشی از عملکرد اشتباه سیستم ایمنی نسبت به پروتئین‌های موجود در تخم‌مرغ، به‌ویژه سفیده آن است. با شناخت علائم، پرهیز از مصرف غذاهای حاوی تخم‌مرغ (حتی به‌صورت پنهان)، و مشاوره با پزشک، می‌توان این نوع آلرژی را کنترل کرد. در بسیاری از موارد، به‌ویژه در کودکان، این حساسیت با گذر زمان کاهش یافته یا کاملا برطرف می‌شود، اما پیگیری و دقت در رژیم غذایی همچنان اهمیت زیادی دارد.

سوالات متداول