اگزمای پوستی و درمان آن

اگزمای پوستی (Skin eczema) چیست؟ نشانه های اگزمای پوستی چیست؟ اگزمای پوستی چرا ایجاد می شود؟ اگزمای پوستی آیا درمان پذیر است؟ مشکلات و عارضه های پوستی ای که ایجاد می شود از مهم ترین دغدغه هایی است که زنان و مردان در سنین مختلف با آن روبرو می شوند. اکثر مردم، بالاخص زنان نسبت به پوست و زیبایی آن بسیار حساسیت نشان می دهند و در صورتی که با عارضه های غیر طبیعی ای مواجه می شوند سریعا به بهترین پزشکان و متخصصین مراجعه می کنند.

اگزمای پوستی

اگزما یک بیماری مزمن است که موجب التهاب، خشکی و خارش پوست می شود. به مجموعه التهابات و آماس هایی که روی پوست ایجاد می شود و دارای ویژگی های خاصی است اگزمای پوستی گفته می شود.

اگزماهای پوستی ویژگی هایی که دارند از این قرار است:

• سرخی یا قرمزی روی پوست
• التهاب روی پوست
• خارش پوست
• از بین رفتن حالت چربی و انعطاف پذیری پوست و خشک شدن پوست
• از بین رفتن حالت یک دستی پوست صورت. به عبارتی دیگر پوسته پوسته شدن

علت اگزمای پوستی

التهاب مزمن و سطحی درپوست این افراد در مواجهه با آلرژنها و مواد محرک اتفاق می افتد. این یافته که در 85% از بیماران سطح IgE سرم بالا و آزمون پوستی آلرژی نسبت به مجموعه متنوعی از غذاها و مواد آلرژی زای استنشاقی مثبت است، ثابت می کند آلرژی آغازگر یا تشدید کننده این پدیده است. مکانیسم های دقیق ایمونولوژیک هنوز کاملا شناخته نشده اند. چنین فرض شده است که غیر موثر بودن سد اپیدرمی به محرک ها این امکان را می دهد که از طریق ترک ها به پوست راه یابند. بیماری آلرژیک در 25% از جمعیت وجود دارند و میزان بروز آن ها در سراسر جهان رو به افزایش است. بیماران اغلب سابقه شخصی یا خانوادگی بیماری های آتوپیک از جمله آسم یا تب یونجه را دارند.

تمام نژادها و تمام سنین را گرفتار می کندو معمولا در اوائل کودکی شروع می شود. 60% از بیماران در سال نخست زندگی مبتلا می شوند ولی فرونشینی در 75% از موارد تا 15 سالگی اتفاق می افتد. میزان بروز درماتیت آتوپیک و سایر بیماری های آلرژیک در نواحی شهری و کشورهای توسعه یافته بویژه جوامع غربی افزایش یافته است. فرضیه ای وجوددارد که بیماری های مربوط به آتوپی تا اندازه ای به علت کاهش برخورد با میکروب ها دراوائل زندگی رخ می دهند. عفونت های ثانویه باکتریایی در افراد مبتلا به اگزمای آلرژیک بسیار شایع هستند.

تصاویر اگزمای پوستی 

برای دیدن تصاویر بیشتری از اگزما پوستی به اینستاگرام یا کانال آپارات ما مراجعه کنید.

اینستاگرام: sabaallergyclinic@

آپارات: clinic.saba@

علائم اگزمای پوستی

• خارش شدید همراه با قرمزی و خراشیدگی.
• پوست به طور مزمن خشک و چرم مانند می شود.
• روی مناطق ملتهب و قرمز، پوست خشک و پوسته پوسته پدیدار می شود. این حالت باعث ایجاد خارش و سوزش شدید می گردد.
• این بیماری خارشی که به بثورات تبدیل می شود نام گرفته است زیرا بیماران اغلب دچار بثوراتی می شوند که ثانویه به خراشاندن مزمن نواحی خارش دار پوست بوجود می آیند.
• الگوی آشنا سطوح فلکسور(جلوی آرنج و حفره پوپلیته، گردن،مچ دست ها و مچ پاها)
• علائم خراشاندن و مالیدن پوست مبتلا بویژه هنگام شب دردسرساز است و مممکن است با خواب بیمار تداخل کند.
• بین حملات شعله ور شدن بیماری، پوست ممکن است طبیعی به نظر برسد یا اگزمای مزمن داشته باشد.
• اگزمای مزمن باعث ایجاد لکه هایی در پوست می شود که پوسته پوسته ، چرم مانند، قرمز رنگ و هیپر یا هیپوپیگمانته هستند.

انواع اگزمای پوستی

اگزما دارای انواع مختلفی است که ممکن است یک فرد به طور همزمان به چند نوع مختلف مبتلا شده باشد.

• درماتیت ساکن
• درماتیت آتوپیک
• درماتیت تماسی
• گزمای دیس هیدروتیک
• اگزمای نومولار
• درماتیت سبورئیک ( اگزمای پوست سر)

از شایع ترین انواع اگزما ، اگزمای پوست دست  است که علائم و نشانه های آشکاری همچون خارش ، آلرژن های خاص و پوسته پوسته شدن و التهاب و قرمزی دارد. در موارد شدید ممکن است شدت این حساسیت ها به قدری زیاد باشد که دچار تاول پوستی نیز بشوید.

اگزما پوست سر

اگزمای سبورئیک (درماتیت) یا اگزمای پوست سر یکی از رایج ترین انواع اگزما است که روی پوست سر و خط مو ظاهر می شود. این بیماری ممکن است نوزادان، کودکان و بزرگسالان را درگیر خود کند. پوست قرمز و پوسته پوسته به نظر می رسد و معمولا همراه با شوره سر خواهد بود که شدت شوره در افراد مختلف متفاوت است. درماتیت علاوه بر پوست سر می تواند در نواحی دیگری از پوست که غدد تولید کننده چربی دارند ظاهر شود.

پزشکان دقیقا نمی دانند که چه چیزی موجب درماتیت می شود، اما نوعی مخمر که روی پوست زندگی می کند در ایجاد این بیماری دخیل است. اسم این مخمر مالاسزیا است که روی پوست همه وجود دارد و ممکن است در برخی افراد موجب خود ایمنی شود که پاسخ به این فاکتور منجر به التهاب و خارش می شود.

درماتیت حدودا 5 درصد از افراد جامعه را تحت تأثیر قرار می دهد و درصد ابتلا مردان کمی بیشتر از زنان است. اگزمای پوست سر بیشتر در نوزادان و افراد بالای 40 سال دیده می شود. اگزما سر گاهی شبیه به شوره سر دیده می شود که یک بیماری خفیف تر است که نیمی از مردم درگیر آن هستند.

اگزما پوست صورت

اغلب اگزما صورت را درگیر می کند و اگزمای صورت علاوه بر اینکه بیماری آزاردهنده ایست چون ظاهر فرد را بیشتر درگیر می کند از نظر روحی هم فرد ممکن است دچار اختلال و آسیب شود. همچنین پوست صورت چون بسیار ظریف و حساس است، حتی با خفیف ترین التهاب نیز ممکن است در فرد احساس درد، خارش و ناراحتی ایجاد کند.

برای برخی افراد، اگزمای صورت یک بیماری کوتاه مدت است و نهایتا یک یا دو هفته طول می کشد. اما برخی افراد ممکن است طولانی تر درگیر این معضل شوند و بر روتین زندگی آن ها تاثیر نامطلوب بگذارد. مانند اگزما در سایر نواحی بدن، پوست آسیب دیده صورت نیز قرمز، خشک و پوسته پوسته و گاهی ملتهب یا تاول دار می شود.

اگر پوست اطراف و زیر چشم که حساس تر و نازک تر است به طور مکرر مالیده شود، ممکن است چروک در آن ایجاد شود. در افراد مبتلا به اگزمای آتوپیک، چین و چروک های دائمی زیر چشم ایجاد می شود.

روش‌های تشخیص اگزاما پوستی

برای این که این عارضه تشخیص داده شود نیازی به انجام آزمایشات خاص و یا پشت سر گذاشتن روند های تشخیصی خاصی وجود ندارد. متخصصین این حوزه صرفا با معاینات و بررسی هایی که دارند و شرح حالی که از بیمار می گیرند می توانند تشخیص های لازم و دقیق را داشته باشند. در صورتی که علائم به گونه ای باشند که در تشخیص اگزما پوستی تردید ایجاد شود، برای اطمینان برخی از آزمایشات توصیه می‌شوند که به شرح زیر هستند:

• بررسی بالینی: پزشک ممکن است ابتدا تاریخچه پزشکی فرد را بپرسد و علائمی که ایشان تجربه می‌کنند را بررسی کند. تشخیص بر اساس ظاهر علائم خارش، قرمزی، ترشحات پوستی و تورم پوست صورت می‌گیرد.
• آزمایش‌های پوستی: این آزمایش ممکن است برای تشخیص حساسیت به مواد خاصی که ممکن است عامل اگزما باشند، مورد استفاده قرار گیرد.
• آزمایش خون: آزمایش ایمونولوژی  به بررسی سطح آنتی‌بادی‌ها و سلول‌های ایمنی در خون برای تشخیص اگزما کمک می‌کنند.
• بیوپسی پوست: در مواردی که تشخیص اگزما مشکل است، بیوپسی پوست ممکن است اجرا شود. در این روش، نمونه‌های کوچکی از پوست گرفته شده و تحت میکروسکوپ بررسی می‌شود.
• تصویربرداری: برخی از موارد ممکن است نیاز به تصویربرداری پوست باشد. از تصاویر ماگنتیک رزونانس (MRI)، تصاویر مایع زیستی (CT scan) و دیگر روش‌های تصویربرداری برای تشخیص و بررسی وضعیت پوست استفاده می‌شود.

مهم است که اگر شما یا کسی دیگر علائمی از اگزما دارید، با یک متخصص مشورت کنید. او می‌تواند بر اساس بررسی دقیق و نیاز به آزمایش‌های خاص، تشخیص دقیق و برنامه درمانی مناسب را ارائه کند.

درمان اگزمای پوستی

یکی از مهم ترین نکاتی که باید در زمینه درمان اگزمای پوستی به خاطر داشته باشید این است که این بیماری درمانی قطعی ندارد. در واقع تمامی اقداماتی که در خصوص این بیماری انجام می شود در جهت کاهش و بهبود علامت های بیماری اگزمای پوستی است. از این رو راه کار هایی که از سوی پزشکان و متخصصین ارائه می شود درمان قطعی نیستند و صرفا به بهبود وضعیت پوستی و کاهش علائم کمک می کنند.

بسته به نوع و شدت بیماری اگزما، درمان آن شامل مواردی اعم از تغییر سبک زندگی، داروهای بدون نسخه یا داروهای تجویزی است. علائم اگزما می تواند برای همه متفاوت باشد. همه به یک طرح درمانی یکسان پاسخ نمی دهند، بنابراین بهتر حتما با پزشک متخصص در این حوزه مشورت کنید تا یک روتین درمانی مناسب برای شما پیشنهاد دهد.

انواع روش های درمان اگزمای پوستی

به طور کلی مواردی که برای بهبود اگزمای پوست باید رعایت شوند به شرح زیر هستند:

• استفاده از کرم‌ها و مواد مرطوب‌کننده: استفاده از کرم‌ها و پمادهای مرطوب‌کننده می‌تواند به کاهش خشکی و حساسیت پوست کمک کند.
• کورتیکواستروئیدها: داروهای کورتیکواستروئیدی مانند هیدروکورتیزون برای کاهش التهاب و حساسیت پوست مورد استفاده قرار می‌گیرند.
• داروهای سیستمی: در موارد شدید تر، پزشک ممکن است داروهای سیستمی مانند استروئیدها یا داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی (NSAIDs)  تجویز کند.
• آموزش‌های بهداشتی: آموزش به فرد در مورد بهداشت پوست و استفاده از مرطوب‌کننده‌ها و کاهش عوامل تحریک‌کننده می‌تواند کمک کند. استفاده از صابون‌ها و محصولات حمام ملایم و بدون عطر نیز توصیه می‌شود.
• اجتناب از عوامل تحریک‌کننده: اجتناب از عوامل تحریک‌کننده مانند استرس، تغییرات در آب و هوا، محصولات شیمیایی، مواد غذایی ممکن است به بهبود علائم کمک کند.
• فیزیوتراپی و نور درمانی: استفاده از فیزیوتراپی (تراپی فیزیکی) و نور درمانی در برخی موارد مفید است.
• داروهای جدید: برخی از داروهای جدید که به تازگی توسط پزشکان تایید شده‌اند، از جمله داروهای ضدالتهاب بیولوژیکی، ممکن است برای درمان اگزما مورد استفاده قرار گیرند.
• مشاوره یا رواندرمانی: اگزما ممکن است تأثیر روانی قابل توجهی داشته باشد. در این صورت، مشاوره روان درمانی می‌تواند به افراد کمک کند تا با استرس و اضطراب مرتبط با این بیماری مقابله کنند.

همیشه مهم است که با پزشک خود در مورد تجویز و استفاده از هر درمان مشورت کنید، زیرا درمان‌ها ممکن است بستگی به وضعیت شما داشته باشد.

---

مهم ترین روش هایی که برای درمان اگزمای پوستی بکار گرفته می شود

• استفاده از انواع پماد هایی که در این زمینه اثر بخش خواهند بود و علائم اگزمای پوستی را به حداقل می رسانند.
• استفاده از انواع کرم ها و مرطوب کننده هایی که خشکی و پوسته پوسته شدن پوست را بهبود می بخشند.
• استفاده از انواع دارو ها و قرص هایی که در سیستم ایمنی بدن اثر می گذارند و علائم این بیماری را کاهش می دهند.
• استفاده از قرص انتی هیستامین نیز می تواند علائم خارش و حساسیت پوست را کاهش دهد. اما بدون تجویز پزشک اصلا توصیه نمیشود.
• نور درمانی یکی دیگر از راه کارهایی است که می تواند مفید باشد.متخصصان با استفاده از نور فرابنفش سعی در کاهش علائم اگزمای پوستی دارند.

بهترین پماد برای اگزمای پوستی 

متاسفانه هیچ درمان قطعی و ثابتی برای اگزما وجود ندارد. هر پزشکی با توجه به شرایط پوستی و شدت بیماری پماد و داروی خاصی به او تجویز می کند. استروئیدها کمک می کنند تا التهاب پوست کم تر شود، اما تاثیرشان تا زمانی است که فرد از آن استفاده می کند. البته ممکن است در دراز مدت پوست را خراب کنند و موجب چین و چروک یا تغییر رنگ پوست شوند. بنابراین بدون تجویز پزشک هیچ پمادی مصرف نکنید و مدام تحت نظر باشید که اگر لازم بود پزشک تغییراتی روی داروهای شما اعمال کند.

پیدا کردن بهترین پماد برای درمان اگزما بسیار سخت است، و یافتن یک مرطوب کننده ملایم برای پوست ضعیف خصوصا در زمستان از واجبات یک بیمار است. انتخاب یک مرطوب کننده مناسب می تواند از تشدید اگزما جلوگیری و درمان آن را تسهیل کند.

پمادهایی که به بیمار مبتلا به اگزما کمک می کنند باید حاوی مواد مرطوب کننده (مانند اسید هیالورونیک و گلیسیرین) و حفاظت کننده پوست (مانند سرامیدها، پترولاتوم و بلغور، جو دوسر کلوئیدی) باشد. مرطوب کننده ها به هیدراتاسیون بیشتر کمک می کنند، در حالی که سرامیدها و مواد انسدادی سد پوستی را تقویت می کنند تا رطوبت را بیشتر در خود حفظ کند. در نهایت از پوست بیمار در برابر محرک هایی که ممکن است باعث تشدید اگزما شوند، حفاظت می کنند.

در بخش معرفی روش های درمانی نام کرم و یا پماد خاصی را ذکر نکردیم زیرا که برخی از افراد به طور خودسرانه به درمان مشکلات و عارضه های پیش آمده می پردازند. از این رو بهتر است که به طور کلی با روش های درمانی آشنا شوید و در صورتی که نیاز به درمان جدی تر دارید به متخصصین امر مراجعه کرده و دارو های مربوطه را دریافت کنید.

چه عواملی به کاهش علائم اگزمای پوستی کمک می کند؟

همیشه علل و عواملی وجود دارند که باعث کاهش یا تشدید علائم بیماری ها می شوند. با رعایت نکات ساده و در عین حال مهم می توانید از شدت این علائم جلوگیری کنید و روند بهبود و سلامت خودتان را سرعت ببخشبد. استرس و نگرانی نداشته باشید ، در معرض هوای خشک خصوصا به صورت طولانی مدت قرار نگیرید یا سریع از چنین محیط هایی خارج شوید. از محصولات بهداشتی، پاک کننده ها و تمیز کننده های خشک و خشن استفاده نکنید. از پوشیدن لباس هایی با الیاف مصنوعی مثل پلی استر خودداری کنید. گرما یا تعرق بیش از حد می تواند برای پوست شما بسیار مضر باشد. استفاده از داروهای بدون تجویز به طور خودسرانه اصلا کار خوبی نیست !! ممکن است اثرات این عارضه را در بدن شما بیشتر کند.

مهم ترین توصیه ما

این است که برای تشخیص و درمان اگزمای پوستی حتما به بهترین و معتبر ترین پزشکان مراجعه کنید. زیرا که پوست از حساسیت بالایی برخوردار است و در صورتی که وضعیت وخیم تر شود ممکن است روند کنترل علائم نیز با مشکلاتی روبرو شود و بهبودی به تاخیر افتد. برای کسب اطلاعات بیشتر برای درمان انواع اگزمای پوستی و آلرژی می توانید به کلینیک درمان آلرژی صبا مراجعه نمایید.

سوالات بیماران از دکتر صبا عرشی

سوالات همراهان عزیز درباره ی اگزمای پوستی را به همراه پاسخ های دکتر صبا عرشی متخصص آلرژی ملاحظه می فرمایید:

---

• پاسخ

خانم سیما ب ؛ اگزما بیماری التهابی مزمن پوست است. که به علت نقص ژنتیکی در ساختمان پوست اتفاق میافتد . این نقص سبب می شود عوامل محرک محیطی به داخل پوست نفوذ کرده و رطوبت پوست ازبین برود. با خشکی پوست خارش شدید ایجاد می شود و پس از خارش میکروب و قارچ روی پوست رشد می کنند که این خود بیماری را شدیدتر می کند. درشیرخواری و سال های اول عمر آلرژی های غذایی نقش مهم دارند. با مراجعه به کلینیک فوق تخصصی درمان آلرژی صبا و انجام تست های لازم در صورتی که علت آن پیدا شود. با توصیه های ضروری و دستورات دارویی می توان امیدوار بود شدت بیماری کاهش پیدا کند و بیماری کنترل شود.

اگر دوست دارید اطلاعات بیشتری درباره فرق اگزما و قارچ کسب کنید، مقاله لینک شده را مطالعه بفرمائید و در صورت نیاز نظر و سوال خود را از طریق کادر دیدگاه به اشتراک بگذارید.

---

• سوال

خانم زهرا .م ؛ کودک ۲ ساله من دچار اگزمای شدید پوست است که باوجود مصرف داروهای زیاد بهبود واضح نداشته، مرتب سرماخوردگی دارد و ترشح چرکی بینی. یک بار هم در بیمارستان بستری شده و خوب وزن نگرفته است. نگران هستم چه باید بکنم ؟

پاسخ دکتر صبا عرشی:

---

• سوال

دخترم 3 ماهه است حساسیت شدید غذایی دارد و دچاراگزما شده و ریفلاکس دارد نتوانستم بفهمم به چه چیزی حساسیت دارد، شیرخودم را قطع کردم و به او شیرخشک ha می دهم بهتراست ولی هنوز هم در برخی مواقع دانه های قرمزروی پوست بدنش می بینم نمی دانم به داروهایی که مصرف می کند هم الرژی دارد امپرازول برای رفلاکس و ویتامین a.d.c و زینک پدی لاکت مصرف می کند خیلی درمانده شده ام و شب و روز گریه می کنم کاری می شود برای درمان دخترم کرد؟

• پاسخ

با درود شما مادر خوب و مسئولی هستید نگران نباشید. صد در صد شیرخواران تا ۴ ماهگی ریفلاکس دارند .متاسفانه به جای این که به شما رژیم بدهند شیر مادر را قطع کردند. به هرحال درحال حاضر از شربت ستریزین هر شب ۱ CC به کودک بدهید. ودر پایان ۶ ماهگی به کلینیک صبا مراجعه کنید تا با انجام تست های تخصصی تعیین شود به چه چیزی آلرژی دارد.