آسم

آسم

آسم، بیماری مزمن التهابی راه های هوایی می باشد .هرچند این التهاب علل متفاوتی دارد اما درنهایت وقتی به خوبی درمان نشود و سیر مزمن پیدا کند منجر به تغییراتی در ساختمان راههای هوایی می گردد که منجر به افزایش پاسخ دهی راههای هوایی به محرک هایی نظیر: فعالیت،دود ،بو ،آلودگی هوا و عفونت ها می گردد. راه هوایی ملتهب در هنگام مواجهه فرد با محرک هایی مثل فعالیت یا دود دچار تنگی می شود که این تنگی در اوایل برگشت پذیر هست و باعث علائمی نظیرسرفه، خس خس سینه، احساس گرفتگی در قفسه سینه و کم آوردن نفس می شود.

علی رغم پیشرفت های علمی در فهم و درمان بیماری، میزان بروز آسم در کودکان و بزرگسالان روبه افزایش است.

اگرچه مرگ ناشی از آسم کم شده است، اما تغییرات آب و هوایی و آلودگی هوا باعث دشواری درمان و افزایش هزینه های درمانی در بیماران آسمی گردیده است.

اگر آسم به طور مناسب درمان نشود می تواند کشنده باشد. تقریبا هر ساله 5000 مورد مرگ به علت عوارض ناشی از آسم اتفاق می افتد.

علل آسم

گفتیم که آسم بیماری التهابی راههای هوایی هست. این التهاب در بزرگسالان و بچه ها علل متفاوتی دارد. شایع ترین علت التهاب مزمن راههای هوایی که فرد را مستعد آسم می کند در بچه ها و بزرگسالان آلرژی می باشد (90 درصد آسم بچه ها و 60 درصد آسم بزرگسالان آسم آلرژیک دارند). آلرژی باعث هجوم  مواد التهاب آور به عضلات صاف برونشیول ها و راههای هوایی  می شود. این موضوع سبب ادم راه های هوایی ، افزایش ترشحات و تجمع موکوس و ضخیم شدن لایه عضلانی دور راه هوایی می شود.

عوامل آغازگر حملات حاد معمولا عبارتند از : برخورد با عوامل محیطی ( مثل گربه ها، گرده گیاهان، هوای سرد) عفونت ها (به ویژه عفونت های راه های هوایی فوقانی) ورزش، اضطراب، بیماری برگشت معده ای – مروی و عدم رعایت دستورات دارویی توسط بیمار.

شیوع این بیماری از 5 تا 10% متغیر است که  به سن و منطقه جغرافیایی بستگی دارد.

هزینه آسم ، هم با هزینه های مستقیم (مثل درمان و مراقبت های پزشکی) و هم با هزینه های غیر مستقیم ( مثل روزهای غیبت در سرکار یا مدرسه) ارتباط دارد.

آسم می تواند در هر سنی پدیدار شود، اما نیمی از موارد در دوران کودکی رخ می دهند ( قبل از16سالگی)

علائم آسم

علائم سه گانه شامل سرفه، تنگی نفس ، خس خس سینه می باشد. (گفته می شود که خس خس غیر اختصاصی است و ممکن است نشان دهنده آسم قلبی یا نارسایی احتقانی قلب باشد)

احساس گرفتگی در قفسه سینه

بیدار شدن های شبانه

پرشدن بیش از حد ریه از هوا، موکوس و بافت های مرده

اختلال  و ناهنجاری خواب

تاکی کاردی یا تاکی پنه در حین حملات

 فرد مبتلا به آسم درصورت عدم درمان مناسب در مواجهه با عفونت ویروسی تنفسی یا آلودگی هوا یا مواجهه با دوز بالای آلرژن ممکن است دچار حمله شود. حمله آسم ممکن است بسیار شدید و حتی کشنده باشد.

حملات حاد شدید: استفاده از عضلات فرعی تنفس، ناتوانی در بیان یک جمله کامل، کاهش حرکت هوا، پرهوایی (افزایش قطر قدامی – خلفی قفسه سینه) اختلال وضعیت هوشیاری و نبض متناقض (افت فشار خون سیستولی به اندازه 10 میلی متر جیوه یا بیشتر، حین عمل دم) البته حمله آسم ممکن است خفیف تر باشد و به صورت تشدید سرفه و تنگی نفس همراه با خس خس سینه باشد.

تشخیص آسم

ابتدای مراجعه به یک کلینیک آلرژی اقدامات زیر انجام می گردد : بررسی علائم و ارزیابی شرح حال ، بررسی بیماری های همراه،عوامل خانوادگی و فاکتورهای مداخله گر، از جمله:

          سابقه آلرژی فصلی، پولیپ بینی یا شروع خس خس سینه به دنبال فعالیت جسمی یا تماس با مواد محرک که به نفع تشخیص آسم است.

          صدای خس خس ناشی از آسم منتشر است.

          تماس های محیطی و شغلی (مثل سیگار، گرد و غبار ناشی از چوب و…) را به عنوان علل آسم بزرگسالی در نظر می گیرند.

اقدام به آزمون های عملکرد ریوی که ممکن است نشانگر انسداد باشند.

می توان از PEFR  برای پیگیری شدت و سیر بیماری استفاده کرد.

پرتونگاری از قفسه سینه با اشعه X  ممکن است طبیعی باشد یا پرهوایی را نشان دهد. این آزمون برای رد سایر بیماری های ریوی استفاده می شود.

می توان  برای تشخیص از اندازه گیری فعالیت بیش از حد برونشها با یک آزمون تحریکی متاکولین استفاده شود.

بررسی آلرژی های استنشاقی که مهم ترین فاکتور خطر در ایجاد و پیشرفت بیماری هست توسط تست پوستی توسط فوق تخصص آلرژی انجام و تفسیر می گردد. تست های خونی علی رغم قیمت بالا جایگاه و دقت کافی را ندارند و از انجام آن باید پرهیز کرد. نکته بسیار مهم تفسیر صحیح تست و استفاده درست در طرح درمان می باشد که فقط در صلاحیت فوق تخصص آلرژی می باشد.

درمان آسم یک پروسه فعال و دوطرفه هست. ارتباط تنگاتنگ بین بیمار و پزشک و آموزش مداوم نقش کلیدی دراین رابطه دارد. باتوجه به سیر مزمن و پیشرونده این بیماری، حتما باید بیمار در روند درمان نقش فعال داشته باشد.

بهترین و موثرترین داروهای مورد استفاده دردرمان آسم، اسپری های استنشاقی هستند که باید طبق نظر پزشک تجویز شوند و در سیر بیماری دوز و نوع آن تغییر می کند.

برخی خدمات کلینیک آلرژی صبا

درمان آلرژی

درمان آسم

درمان کهیر

سینوزیت